ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ အသစ္ျပန္ေခၚဖို႔ လိုမလား

ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၾကာျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပည္တြင္း စစ္ပြဲမ်ား ရပ္စဲႏိုင္ရန္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) အစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ အမ်ားျပည္သူက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ယင္းသို႔ေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအျပင္ အစိုးရသစ္ အေနျဖင့္ မည္သို႔မည္ပံု လုပ္ေဆာင္မည္၊ လုပ္ေဆာင္လွ်င္လည္း အတားအဆီး အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ႏိုင္မည္လား ဆိုသည့္ စိုးရိမ္ေနမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း ၈ ဖြဲ႔ႏွင့္ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကို တက္သုတ္႐ိုက္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အားလံုး တၿပိဳင္တည္း လက္မွတ္ထိုးျခင္း မရွိသည့္ တျခမ္းပဲ့ NCA သည္ စုစည္းေနသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား အၾကား ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားေစၿပီး လက္မွတ္ထိုးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ မထိုးရေသးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ အၾကပ္အတည္းမ်ား ျဖစ္သြားေစသကဲ့သုိ႔ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညႊတ္ေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစခဲ့ေၾကာင္း လက္နက္ကိုင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆိုသည္။ အင္အားႀကီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားျဖစ္သည့္ ‘ဝ’ ျပည္ ေသြးစည္းညီညႊတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA)၊ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (KIO)၊ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ (SSPP)၊ ကရင္နီအမ်ဳိးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (MNSP) ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႔မ်ား ပါဝင္သည့္ ၁၀ ဖြဲ႔ေက်ာ္က တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အားလံုး တၿပိဳင္တည္း လက္မွတ္ထိုးေရးကို အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္က လက္မခံသျဖင့္ NCA ကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ၎တို႔ႏွင့္ တိုက္ပြဲအျပင္းအထန္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အထိနာခဲ့သျဖင့္ တပ္မေတာ္က ျမန္မာအမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (MNDAA) ေခၚ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔အေပၚ အၿငိဳး မေျပႏိုင္ ျဖစ္ေနပံုရၿပီး MNDAA အတူ တပ္မေတာ္ကို ပူးေပါင္း တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ ပေလာင္ (တအာင္း) အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (TNLA) ႏွင့္ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) တို႔ကိုလည္း ေက်နပ္ပံု မရေပ။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ သက္တမ္းအတြင္း လက္နက္ကိုင္အမ်ားစု လက္မွတ္ မထိုးျဖစ္ခဲ့သည့္ အေျခအေနမ်ားထဲတြင္ ထိုအေၾကာင္း အရာသည္လည္း ထိပ္ဆံုးကပါဝင္ေနသည္။ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေရး MNDAA ႏွင့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႔မ်ားအေပၚ သင္ပုန္းေခ်ရန္ အခ်ိန္ကာလ အကန္႔အသတ္ လိုအပ္ေၾကာင္း ဒု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ေဇာ္ဦးက ဆိုသည္။ “သင္ပုန္းေခ်ဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ျဖစ္ႏုိင္သလို တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္ အတိုင္းအတာ တခုအထိေတာ့ ရွိရမွာေပါ့” ဟု ဒု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ေဇာ္ဦးက ေျပာသည္။ ေနာက္အစိုးရ လက္ထက္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထဲတြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ေရးျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ေသာ အာဃာတမ်ား မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေသးလွ်င္ ေနာက္တက္လာမည့္ အစိုးရ လက္ထက္တြင္လည္း အားလံုးပါဝင္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ အလွမ္းေဝးေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအေျခအေနေၾကာင့္ပင္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္ လက္နက္ကိုင္ အားလံုး ပါဝင္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ဘဲ ၎သက္သမ္း ကုန္ဆံုးရက္အထိ တိုက္ပြဲမ်ားက ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားလည္း အိုးအိမ္မ်ား စြန္႔ခြာ၍ ဒုကၡသည္အျဖစ္ႏွင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လက္တေလာ ျဖစ္ပြားေနေသာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ TNLA တို႔တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ NCA လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေတာင္ပိုင္း (RCS/SSA) ကလည္း TNLA နဲ႔ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနျပန္သည္။ ထိုအေျခအေနေၾကာင့္ အစိုးရသည္ NCA စာခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအရ အသံုးခ်ေနသေလာဟု လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တခ်ဳိ႕က သံသယႏွင့္ ေမးခြန္းထုတ္လာၾကသည္လည္း ရွိသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတြင္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဗဟိုဌာန (MPC) တြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား၏ အနာဂတ္လည္း မေရမရာ ျဖစ္ေနၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ရရွိသည့္ ႏိုင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္ခံေနရသည္။ ထို႔အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ၎တို႔ကို ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ ေပးေနသည့္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားကလည္း မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ရပ္ဆိုင္းေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လုပ္ခဲ့သည့္ တျခမ္းပဲ့ NCA အပါအဝင္ လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ ၈ ဖြဲ႔ႏွင့္ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ားကို အပစ္မရပ္ရေသးသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားက လက္မခံၾကသျဖင့္ ေနာက္စိုးရ လက္ထက္တြင္ အရင္အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အတိုင္း သြားလွ်င္ အခက္အခဲမ်ား ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သည္။ အသစ္တက္လာမည့္ NLD အစိုးရသည္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ား အၾကား ျဖစ္ပြားေနသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ ရပ္စဲေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို မလြဲမေသြ ဦးစားေပးအဆင့္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ မည္သုိ႔ လုပ္ေဆာင္မည္ ဆိုသည္ကို ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသးေပ။ NLD သည္ သမၼတမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ား၊ ဝန္ႀကီးဌာန ေနရာမ်ားတြင္ အရပ္သား ညီေနာင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ေနရာေပး ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ထိုေနရာမ်ားကို ယူနီေဖာင္းခြ်တ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကိုသာ ေနရာေပးခဲ့သည္။ သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသူ ဦးထင္ေက်ာ္ တင္သြင္းသည့္ ဝန္ႀကီးဌာန ၂၁ ခုတြင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာန တခုပင္ ပါဝင္လာသည္။ အဆိုပါ ဌာနသည္ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ မရွိခဲ့ေပ။ ထိုအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ NLD သည္ ယခင္အစိုးရထက္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အေလးအနက္ထားေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစၿပီး NLD အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ပံုမ်ားကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပကသာ ေထာက္ခံ ႀကိဳဆိုၾကရုံသာမက အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး မျပဳလုပ္ရေသးေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကပါ ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း ၉ ဖြဲ႔ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ညီညႊတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) က NLD အစိုးရ လက္ထက္တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အားလံုး ပါဝင္သည့္ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ ေပၚလာမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုလာသည္။ UNFC ဒုဥကၠ႒ ႏိုင္ဟံသာက “လြန္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေျပာစကားအရေပါ့ေလ။ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညႊတ္ေရးကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ NCA ထဲမွာ အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ေရးကို ႀကိဳးပမ္းမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထား ရွိခဲ့တဲ့အေပၚမွာေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါက အေကာင္အထည္ ေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္” ဟု ဆိုသည္။ အစိုးရသစ္ျဖစ္လာမည့္ NLD ၏ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚ ထားသည့္ မူဝါဒသည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အမ်ားစုက ေတာင္းဆိုေနၾကသည့္ မူဝါဒႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကာလက ထုတ္ျပန္သည့္ NLD ပါတီ ေၾကညာစာတမ္း၏ နံပါတ္ ၁ ေနရာတြင္ “တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး” ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ကိုေတြ႔ရသည္။ ထိုေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ “ျပည္တြင္းလက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား၏ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ဖယ္ရွားရန္ အာဃာတ ကင္းစင္ၿပီး ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ တဆင့္ ျပည္သူ႔ဘဝ လံုၿခံဳေစရမည္”၊ “လြတ္လပ္ျခင္း၊ တူညီေသာ အခြင့္အေရး ရရွိျခင္းႏွင့္ ကိုယ့္ၾကမၼာကို ဖန္တီးခြင့္ရွိျခင္းတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္မည္” ဟု ကတိျပဳထားသည္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ အစိုးရသစ္ ျဖစ္လာမည့္ NLD ၏ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး မူဝါဒတို႔ နီးစပ္၍ အဆင္ေျပႏိုင္ေျခ မ်ားေသာ္လည္း NLD အစိုးရ လုပ္ေဆာင္မည့္ လမ္းစဥ္အေပၚ တပ္မေတာ္က ဘယ္ေလာက္အထိ လိုက္ပါ လုပ္ေဆာင္မလဲ ဆိုသည္ကလည္း မူတည္ေနသည္။ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အရင္အစိုးရ ေဆာင္ရြက္သြားသည့္ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ဆက္သြားလွ်င္ ေအာင္ျမင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဥပေဒ အေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ (LAN) အဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္သူ တဦးလည္းျဖစ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုင္ဂ်ာယန္ ေဒသတြင္ ဖက္ဒရယ္ဥပေဒ အကယ္ဒမီေက်ာင္းကို ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကား ေပးေနသူလည္းျဖစ္သည့္ ေရွ႕ေန ဦးေအာင္ထူးက ေျပာသည္။ “အစိုးရသစ္ကေတာ့ တက္လာလာခ်င္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲကို အစက ျပန္ေခၚေစခ်င္တယ္။ အခုသြားေနတဲ့ တျခမ္းပဲ့ NCA မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္း အတုအေယာင္ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဒါႀကီးကို ဆက္မသြားေစခ်င္ဘူး။ ဒါႀကီးနဲ႔ ဆက္သြားလို႔ရွိရင္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကတိေပးသြားသလို Change ဆိုတာက No Change ျဖစ္သြားမွာေပါ့” ဟု ဦးေအာင္ထူးက ေျပာသည္။ သူကဆက္ၿပီး “ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေအာက္မွာ စစ္အာဏာရွင္ သက္ဆိုးရွည္ေစမွာပဲ။ အဲဒီလိုျဖစ္ေတာ့ ဖက္ဒရယ္လမ္းေၾကာင္းကို သြားႏိုင္ဖို႔ရာအတြက္ အစကျပန္သြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ျဖင့္ရင္ လက္မွတ္ထိုးၿပီးလား၊ လက္မွတ္ မထိုးရေသးလား တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ မခြဲျခားေတာ့ဘဲနဲ႔ အကုန္လံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ တခု ျပန္ေခၚဖို႔လိုတယ္” ဟုလည္း ဆိုသည္။